START      O BLOGU     FRANCJA      JĘZYK FRANCUSKI      NIEZBĘDNIK GRAMATYCZNY      PUK PUK      WWW      KONTAKT

czwartek, 28 maja 2015

Rozmowa

Będąc we Francji warto znać podstawowe pytania i zwroty, które przydadzą się w rozmowie z Francuzem niezależnie od miejsca, czasu i sytuacji :) W języku francuskim istnieje forma grzecznościowa vous, czyli zwracanie się na Pan /i. Używana jest wtedy, gdy zwracamy się do obcej osoby, niezależnie od wieku. We Francji rozmawiając z osobą, której nie znamy zawsze należy użyć Madame (Pan) lub Monsieur (Pani). Warto też zapoznać się ze zwyczajami panującymi we Francji, które dotyczą rozmowy z osobą obcą i zwrotami grzecznościowymi, które opisałam w tym wpisie.

Excusez-moi Madame Monsieur, parlez-vous français ?
Przepraszam Pana/ią, czy mówi Pani po francusQ?
  • anglais - angielsku
  • allemand - niemiecku
  • polonais - polsku
  • russe - rosyjsku
Excusez-moi Madame Monsieur, avez-vous l'heure ?
Przepraszam Pana/ią, czy wie Pan/i, która jest godzina?

Excusez-moi Madame / Monsieur, pourriez-vous m'aider ? 
Przepraszam Pana/ią, czy może mi Pan/i pomóc?

Excusez-moi Madame / Monsieur, pourriez-vous me renseigner ?
Przepraszam Pana/ią, czy może Pan/i udzielić mi informacji?

Parlez plus lentement (plus fort), s'il vous plaît. - Proszę mówić wolniej (głośniej).

Répétez, s'il vous plaît. - Proszę powtórzyć.

Écrivez-le-moi, s'il vous plaît. - Proszę mi to napisać.

Je comprends. - Rozumiem.

Je ne comprends pas. - Nie rozumiem.

Je n'ai pas compris. - Nie zrozumiałem/am.

----------------------
Qu’est-ce que c’est ? - Co to jest? = Quésaco ? - A cóż to takiego? - zwrot używany w języku potocznym.

sobota, 16 maja 2015

Obiad we Francji, czyli celebrowanie posiłków / déjeuner

We Francji godziny między 12, a 14 to święty czas na obiad - nikt nie pracuje, wszyscy jedzą. Życie zawodowe zamiera. Ulice pustoszeją. Francuzi uwielbiają jeść, najchętniej w towarzystwie znajomych, dlatego pora obiadowa to czysta przyjemność i celebracja. Francuzi uwielbiają rozmawiać o jedzeniu. Mogą to robić godzinami, dlatego opanowanie słownictwa z tego tematu będzie bardzo praktyczne! :)

Ciekawostką jest fakt, że tradycja francuskiego stołu została wpisana na Listę Arcydzieł Ustnego i Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. Posłuchaj audycji. 

W dni robocze większość Francuzów jada w restauracjach, ponieważ ceny nie są tak wygórowane jak w Polsce. Obiad we Francji składa się z 3 dań i słodkiego deseru i jest to istny rytuał, gdzie każdy bez pośpiechu konsumuje kolejne posiłki. Najpierw aperitif - napój alkoholowy, potem przystawka, następnie główne danie, kolejno sery na drugą przystawkę i na końcu deser.
  • apéritif
  • przystawka np. melon z winem, wędzona ryba, wędliny
  • główne danie + wino: to mięso lub ryba bez sałatki! Sałatka jedzona jest po daniu głównym z bagietką. Jako dodatek do dania głównego np. smażone ziemniaki z dodatkiem cykorii. 
  • przystawka 
  • deser: jogurt, makaroniki, kruche ciasto, tarta lub talerz / deska serów najmniej 3 rodzaje 
  • kawa / zielona herbata tisane / likier digestif
Przy stole niezwykle ważna jest etykieta i zwroty grzecznościowe, a różnice kulturowe mogą sprawić, że będziemy postrzegani jako źle wychowani. Warto zapamiętać podstawowe zasady:

1. Nie zaczynamy jeść, dopóki wszyscy nie mają dania na talerzu.

2. Zawsze pytamy, czy możemy wziąć dokładkę.

3. Jeżeli sięgamy po dokładkę z miseczki, w której zostało niewiele jedzenia, pytamy czy na pewno nikt już nie chce się poczęstować i wtedy nakładamy sobie na talerz dokładkę.

4. Kiedy chcemy napić się wody, we Francji kulturalnie jest najpierw zapytać osoby siedzące przy stole, czy też chcą się napić i najpierw im nalać napoju, po który sięgaliśmy.

5. We Francji mile widziane jest zjedzenie posiłku do końca.

6. W wielu restauracjach zwyczajem jest odkładanie sztućców na bok po zjedzonej przystawce - kelner zabiera talerz, a my sztućce zachowujemy do zjedzenia dania głównego.



Aktualizacja:

Zachęcam do przeczytania komentarzy, jako uzupełnienie wiadomości :)


piątek, 8 maja 2015

Poznajcie Luśkę

Przeglądając miejsca warte zwiedzenia we Francji natrafiłam na bardzo ciekawy blog urlopnaetacie.pl pisany z niezwykłym poczuciem humoru.



Luśka (ten biały kudłaty merdający ogonkiem zwierzak) zabiera w podróż Olę i Michała, bo ktoś musi robić zdjęcia, kiedy Luśka elegancko i dostojnie pozuje w stronę aparatu, 





CZASAMI LUBIĄ WYCHODZIĆ NA PIERWSZY PLAN ;)

... ALBO UCINAJĄ MNIE W KADRZE

prowadzić auto, kiedy Luśka podziwia krajobraz z rozchwianymi kędziorkami i rezerwować pokój w hotelu ;) 


NAJMNIEJSZY POKÓJ, W JAKIM NOCOWALIŚMY. POKÓJ? Ok. 1.5 x 1.5 m. HIT ...



Po drodze cała trójca szuka psiolubnych miejsc: noclegów, plaż, parków, wybiegów, restauracji, szlaków i kawiarni. urlopnaetacie.pl to blog o podróżowaniu z psem po polskich i europejskich drogach. 


Z MOJEJ PERSPEKTYWY WIDAĆ WIĘCEJ ;)


Ten blog to dowód na to, że podróżowanie z pupilem jest fajne, a wyjazd na urlop niekoniecznie musi oznaczać rozłąkę z ukochanym czworonogiem. Polecam wpisy o Francji:

Wszystkie zdjęcia pochodzą z bloga urlopnaetacie.pl.

No to ...

Święta w maju we Francji

We Francji maj jest miesiącem obfitym w święta, a część z nich jest nawet wolna od pracy (un jour férié). Są to:
  • 2 święta państwowe (une fête nationale): 
  • 01.05.   Święto Pracy  
  • 08.05.   Dzień Zwycięstwa
  • 2 święta kościelne (une fête religieuse):
  • 14.05.   Wniebowstąpienie Pańskie
  • 24-25.05. Zesłanie Ducha Świętego


1 maja - Święto Pracy (Fête du Travail) i Święto Konwalii (Fête du Muguet)

Jest to dzień wolny od pracy. 1 maja we Francji to zarówno Święto Pracy, które zostało ustanowione w 1941 roku, jak i Święto Konwalii. Tego dnia Francuzi oferują sobie konwalie, ponieważ wierzą, że kwiaty te przynoszą szczęście.

8 maja - Dzień Zwycięstwa

Jest to dzień wolny od pracy od 1953 roku z małą przerwą, bo w 1975 prezydent Giscard d'Estaing anulował obchody w imię zbliżenia francusko-niemieckiego. W 1981 roku jednak prezydent Mitterand przywrócił obchody.

Dzień upamiętniający bezwarunkową kapitulację faszystowskich Niemiec w 1945. W całej Francji odbywają się oficjalne ceremonie upamiętniające zwycięstwo Aliantów i zakończenie II wojny światowej. Tego dnia w prawie każdej francuskiej miejscowości składane są wieńce u stóp tak zwanego Monument aux Morts, czyli Pomnika Poległych z nazwiskami poległych w obu wojnach światowych i w innych konfliktach zbrojnych. Na takim pomniku widnieją nazwiska poległych, którzy w danej miejscowości mieszkali.

9 maja - Dzień Europy

Niestety nie jest to dzień wolny od pracy. Obchodzony jest w całej Unii Europejskiej. Upamiętnia on rocznicę wygłoszenia w Paryżu w 1950 roku przez ówczesnego Ministra Spraw Zagranicznych Francji, Roberta Schumana deklaracji, która zapowiadała utworzenie Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, uważana za pierwszy etap późniejszej Unii Europejskiej.

10 maja - Dzień upamiętniający zniesienie niewolnictwa we Francji kontynentalnej

Niestety to też nie jest dzień wolny od pracy. Ustanowiony w 2001 r, przez prezydenta Jacquesa Chiraca. Tego dnia oddaje się hołd bezimiennym ofiarom francuskiego niewolnictwa, które zostało zniesione w 1848 roku.

11-17 maja - Święto Chleba

Organizowane już od 20 lat w całej Francji. Zaczyna się w połowie maja i trwa kilka dni. Z tej okazji w całym kraju organizowane są warsztaty, pokazy i degustacje najlepszych francuskich wypieków. Każdego dnia wyłoniony zostaje jeden piekarz, ten, którego chleb zostanie najwyżej doceniony przez komisję.

14 maja - Ascension (Wniebowstąpienie Pańskie)

Jest to dzień wolny od pracy. Chrześcijańskie święto ruchome, obchodzone zawsze w czwartek w 40 dni po Niedzieli Wielkanocnej. Pozostało dniem wolnym pomimo zniesienia konkordatu w 1905. Tego dnia wielu Francuzów bierze sobie wolny piątek i wyjeżdża gdzieś na długi, bo aż 4-dniowy weekend.

16 maja - Noc Muzeów

Tego wieczoru do późnej nocy wiele muzeów otwiera swoje wystawy bez opłat!. Dodatkowo francuskie muzea organizują spotkania i wizyty specjalne w ramach Europejskiej Nocy Muzeów.

24-25 maja - Pantecôte (Zesłanie Ducha Świętego / Zielone Świątki)

Poniedziałek jest dniem wolnym od pracy. Jest to chrześcijańskie święto ruchome wypadające zawsze w 50 dni, licząc od Niedzieli Wielkanocnej.

29 maja - Święto Sąsiadów

Nie jest to dzień wolny, a przypada na ostatni piątek maja. Jego celem jest zmniejszenie anonimowości wśród sąsiadów. Tego popołudnia / wieczora sąsiedzi spotykają się w wyznaczonym miejscu i organizują wspólny piknik / grill party. Święto Sąsiadów powstało w 1999 r., a jego inicjatorem był Anatase Périfan, zastępca mera w XVII dzielnicy Paryża.

31 maja - Fête des Mères (Święto Mamy)

W przeciwieństwie do Polski, we Fracji Święto Mamy jest ruchome i obchodzone jest w ostatnią niedzielę maja. Gdyby Pantecôte (Zesłanie Ducha Świętego / Zielone Świątki) wypadło w ostatnią niedziele maja, wówczas oficjalnie Dzień Mamy jest obchodzony w pierwszą niedziele czerwca.

poniedziałek, 4 maja 2015

Środki transportu

AUTOBUS / TRAMWAJ / METRO

Do autobusu zawsze wchodzi się przednimi drzwiami, a wychodzi środkowymi, nie ma możliwości nieskasowania biletu, ponieważ kierowca to kontroluje. Przesiadając się z jednego autobusu / tramwaju do drugiego, trzeba odbić bilet za każdym razem, w przeciwnym razie czeka nas kara finansowa. Przy zakupie biletu dobowego lub tygodniowego kasujemy przy każdym wejściu do pojazdu. Kasowniki zazwyczaj są wewnątrz, chociaż zdarza się, że bywają na przystankach. Przed wejściem do autobusu / tramwaju najlepiej się rozejrzeć. Bilet dobowy kończy się o 23:59 w dniu, w którym go skasowano.

Pytanie o kasę biletową:
  • Où est-ce qu'on peut acheter des billets? - Gdzie można kupić bilety?
  • Où est-ce que je peux acheter un ticket de métro? - Gdzie mogę kupić bilet na metro?
Kupowanie biletów:
  • Combien coùte un billet pour....? - Ile kosztuje bilet do...? 
  • Est-ce qu'il y a une réduction pour les étudiants? - Czy jest zniżka dla studentów?
  • Un billet pour ... - Jeden bilet do ...
  • Je voudrais un ticket de métro pour la journée (zones 1 et 2), s'il vous plaît. - Poproszę bilet dobowy na metro (na pierwszą i drugą strefę).
  • Esc-ce qu'il n'y a rien d'autre plus tôt/ plus tard pour la même destinantion? - Czy nie ma nic innego wcześniej/ później?
  • Je voudrais réserver un billet. - Chciałbym/ chciałabym zarezerwować bilet.
Pytanie w kasie biletowej:
  • Pour aller à .....c'est bien cette ligne de métro? - Czy dojadę do .... tą linią metra?
  • Cette ligne est directe ou je dois changer? - Czy ta linia jest bezpośrednia czy mam się przesiąść?
  • Où est-ce que je dois prendre la correspondance? - Gdzie powinieniem / powinnam się przesiąść?

POCIĄG

Podróże pociągiem warto planować z dużym wyprzedzeniem, bo ceny biletów rosną wraz z upływem czasu, jaki pozostał do wyznaczonego dnia odjazdu.  Bilet kolejowy trzeba skasować! Na dworcach są żółte kasowniki. Ma to swoje plusy, ponieważ przy niewykorzystanych biletach można ubiegać się o ich wymianę lub zwrot pieniędzy. Niestety jeżdżąc pociągami można napotkać na regularne strajki.

W pociągu / w autobusie / w tramwaju:
  • Excusez-moi, combien y a t’il d’arrêts jusqu’à la Place de la Concorde? - Przepraszam, ile jeszcze przystanków do Placu Concorde ?
  • A quelle station je dois descendre? - Na której stacji mam wysiąść?
  • Combien de temps dure le voyage? - Ile czasu trwa podróż?

Ważne informacje:

Wejście - Entrée

Wyjście - Sortie          
Uwaga - Attention
Peron -  Quai        
Odjazd - Départ    
Przyjazd - Arrivée


Słownictwo, dialogi i ćwiczenia:

francais.lingolia.com


TAXI / CYCLOPOLITAIN - taksówki rowerowe



  • Rue ......., s'il vous plaît./ Je voudrais aller à cette adresse: - Proszę na ulicę......../ pod ten adres:
  • Combien je vais payer pour une course à ......? - Ile zapłacę za kurs do......?
  • Combien coûte le trajet de l’aéroport au centre ? - Ile kosztuje kurs z lotniska do centrum?
  • Est-ce que vous pourriez m'aider à mettre le bagage dans le coffre? - Czy może mi Pan(i) pomóc włożyć bagaż do bagażnika?


  • niedziela, 3 maja 2015

    Francuskie sery / Les fromages de France

    Francja słynie z serów. Jest tam tyle rodzajów sera ile dni w roku! (skok na wikipedie :) klik). We Francji nie ma zbyt wielu gatunków żółtego sera, królują sery pleśniowe i w zasadzie mówiąc le fromage Francuzi mają na myśli właśnie ser pleśniowy. Z żółtych serów można spotkać ementaler, parmezan, comté. Nazwy serów zazwyczaj pochodzą od krainy geograficznej i są zastrzeżone. Sery posiadają znaczek AOC, czyli Appelation d'Origine Controlée, co oznacza, że zostały wyprodukowane i dojrzewały zgodnie ze ściśle ustalonymi wymaganiami w zgodzie z tradycją. Francuzi każdy posiłek kończą kawałkiem sera, a półmisek lub deska pełna serów min. 3-5 rodzajów jest obowiązkowa podczas obiadu czy kolacji. Spożywanie serów to istny rytuał: należy zacząć od najłagodniejszego, a potem stopniowo dochodzić do najostrzejszego sera. Francuzi jedzą plasterki sera ze świeżą bagietką i dobrym winem najczęściej czerwonym.

    spis serów


    źródło: http://projektedukacyjny.bloog.pl/id,330985951,title,Kuchnia-Francuska,index.html?smoybbtticaid=61595d

    źródło: http://blog.univ-provence.fr/wordpress/csu2013/2013/05/25/oh-la-la-voila-du-bon-fromage/

    O serach powstało już tyle wpisów na blogach, że nie mam zamiaru kumulować na kolejnym blogu tych wiadomości. Chciałabym jedynie napisać o pewnym serze Tête de Moine , który zaciekawił mnie przez sposób jego podawania. Za pomocą krajalnicy obrotowej Girolle, zaprojektowanej specjalnie dla tego sera, można uzyskiwać dekoracyjne plasterki o fantazyjnych kształtach wyglądem przypominających kurki, stąd nazwa urządzenia. Mnie kojarzą się również z sałatą karbowaną :) Jest to ser szwajcarski, ale Francuzi bardzo go polubili i również serwowany jest na francuskich stołach.

    1.
    2.
    3.
    4.
    źródło: https://canadacheeseman.wordpress.com/2011/08/21/swiss-tete-de-moine-and-a-girolle-are-a-beautiful-combination/


    źródło: http://www.yapaslefeuaulac.ch/fromages-suisses-prix-en-france/



    Sprawdź swoją wiedzę na temat serów :)




    piątek, 1 maja 2015

    1 maja Dzień Konwalii i Święto Pracy we Francji

    1 maja we Francji to zarówno Święto Pracy (la Fête du Travail), które zostało ustanowione w 1941 roku, jak i Dzień Konwalii (la Fête du Muguet). Tego dnia Francuzi oferują sobie konwalie (le muguet), ponieważ wierzą, że kwiaty te przynoszą szczęście (un porte-bonheur). Uwielbiam konwalie, za ich niewinny wygląd i subtelny zapach.


    źródło: http://www.discoverfrance.net/France/DF_holidays.shtml